Het jongetje van Sherri Willis-Prater was 2 maanden oud en ze stond op het punt terug te keren naar haar baan in een schoolkantine in Chicago. Maar toen ze op een avond de korte trap naar haar keuken opklom, zakte ze bijna in elkaar en snakte naar adem.
In het ziekenhuis werd mevrouw Willis-Prater, die toen 42 was, aangesloten op een ventilator die lucht in haar longen pompte. Haar hart, zeiden doktoren, functioneerde op minder dan 20 procent van zijn capaciteit. Ze had een zeldzame vorm van hartfalen ontwikkeld die optreedt na een zwangerschap.
De diagnose was wel het laatste wat hij verwachtte te horen. Na de bevalling dacht mevrouw Willis-Prater: “Ik ben over de finish gekomen”, herinnert ze zich in een interview. “Ik hoef me nergens meer zorgen over te maken.”
De meeste mensen denken dat arbeid en bevalling het gevaarlijkste deel van de zwangerschap zijn. Maar nieuw wetenschappelijk onderzoek daagt die veronderstelling uit en stelt vast dat significante risico’s een heel jaar na de geboorte aanhouden. De dodelijkste tijd voor moeders is eigenlijk nadat de baby is geboren.
En voor elke vrouw die sterft, ervaren naar schatting 50 tot 100 vrouwen ernstige complicaties die hen levenslange gezondheidsproblemen kunnen bezorgen. De cijfers stijgen naarmate meer Amerikaanse vrouwen zwaarder worden en hypertensie en diabetes vaker voorkomen.
Meer vrouwen stellen ook het krijgen van kinderen uit tot later in hun leven, waardoor ze meer kans hebben om zwanger te worden met chronische aandoeningen die tot complicaties kunnen leiden.
De nieuwe cijfers komen te midden van een alarmerende stijging van de sterfgevallen van zwangere vrouwen en nieuwe moeders in de Verenigde Staten, die het hoogste moedersterftecijfer hebben in de geïndustrialiseerde wereld. Het aantal steeg tijdens de pandemie tot 32,9 sterfgevallen per 100.000 levendgeborenen in 2021, tegen 20,1 per 100.000 in 2019. De cijfers voor zwarte en Indiaanse vrouwen zijn twee tot drie keer hoger dan die voor blanke vrouwen.
Maar deze cijfers weerspiegelen een traditionele definitie van moedersterfte, sterfgevallen die plaatsvinden tijdens de zwangerschap of tot zes weken na de geboorte.
Een grotere omvang van het probleem kwam aan het licht in september, toen de Centra voor ziektebestrijding en -preventie uitgebreider keken naar moedersterfte en deze analyseerden voor een volledig jaar na de bevalling, inclusief sterfgevallen als gevolg van psychische aandoeningen.
Op basis van gegevens van 36 staten over 1.018 zwangerschapsgerelateerde sterfgevallen tussen 2017 en 2019, concludeerde de CDC dat ongeveer een derde van hen plaatsvond tijdens de zwangerschap of op de dag van bevalling, en ongeveer een derde voordat de baby zes weken oud is. Een volle 30 procent vond plaats vanaf dat moment tot de eerste verjaardag van de baby, een periode die niet de focus was geweest van onderzoek naar moedersterfte.
De gegevens hebben geleid tot oproepen tot nauwer toezicht en meer ondersteuning voor nieuwe moeders tijdens wat het ‘vierde trimester’ wordt genoemd, met bijzondere aandacht voor kwetsbare vrouwen.
“Onze benadering van de geboorte was dat de baby het snoepje is en de moeder de verpakking, en als de baby eenmaal uit de verpakking is, gooien we hem weg”, zegt dr. Alison Stuebe, professor verloskunde en gynaecologie aan de universiteit. van de North Carolina School of Medicine, Carolina. “We moeten erkennen dat de draagdoek een persoon is – moeders worden erg ziek en sterven.”
De belangrijkste oorzaken van moedersterfte onder blanke en Latijns-Amerikaanse vrouwen zijn psychische aandoeningen die leiden tot zelfmoorden of fatale overdoses. Bij Aziatische vrouwen is bloeding de belangrijkste oorzaak.
Onder zwarte vrouwen zoals mevrouw Willis-Prater waren hartaandoeningen de belangrijkste doodsoorzaak. Hoge bloeddruk, een predisponerende factor, komt vaker voor bij zwarte vrouwen en ze hebben vaker een slechte toegang tot gezondheidszorg, een erfenis van zowel armoede als racisme.
Het risico op latere moedersterfte – van zes weken tot een jaar na de bevalling – is 3,5 keer hoger bij zwarte vrouwen dan bij blanke vrouwen.
De medische praktijk verandert vaak maar langzaam. Maar de cijfers leiden tot herzieningen van Medicaid, het gezondheidsplan dat Amerikanen met een laag inkomen dekt, waaronder 40 procent van de zwangere vrouwen in de Verenigde Staten.
Drieëndertig staten en Washington, D.C., hebben de Medicaid-dekking voor nieuwe moeders uitgebreid tot een volledig jaar na de bevalling, zodat vrouwen gedekt zijn terwijl ze herstellen van de zwangerschap, en acht andere staten zijn van plan dit te doen, volgens de Kaiser Family Foundation.
Drie staten, waaronder Texas, breiden slechts een beperkte dekking uit, en zes – waaronder Arkansas, dat een van de hoogste moedersterftecijfers in het land had – hebben volgens de stichting geen plannen om de Medicaid-dekking uit te breiden.
Andere initiatieven zijn onder meer een nieuwe wet in New Jersey die artsen op de spoedeisende hulp verplicht om vrouwen in de vruchtbare leeftijd te vragen naar hun zwangerschapsgeschiedenis. Sommige ziekten die vrouwen naar het ziekenhuis brengen, kunnen sneller worden gediagnosticeerd als artsen weten dat ze nieuwe moeders zijn.
In North Carolina verdienen zorgverleners een bonus van $ 150 als een patiënt komt voor een postpartumbezoek. Historisch gezien heeft bijna de helft van de nieuwe moeders postpartumexamens gemist.
Artsen wordt nu aangeraden om nieuwe moeders binnen drie weken na de bevalling te zien, in plaats van te wachten op de zes weken durende controle die ooit standaard was.
“Nu is het ‘Ik zie je over twee weken, toch?’ En ja, dat zal je zeker doen, “zei Dr. Tamika Auguste, co-auteur, samen met Drs. Stuebe, van de nieuwe richtlijnen voor postpartumzorg van het American College of Obstetricians and Gynecologists.
Nieuwe moeders met medische aandoeningen zoals hypertensie moeten zelfs eerder worden gezien, zei dr. Auguste.
Maar nog belangrijker is dat artsen en andere zorgverleners luisteren als vrouwen hun zorgen uiten en goed opletten als zwarte en Indiaanse vrouwen zeggen dat er iets mis is.
“Er is geen ‘Oh lieverd, het gaat goed’,” zei dr. Auguste. “Er is geen ander zoiets. Er is “Laten we eens kijken of we je vandaag of morgen kunnen laten zien.”
Meerdere risico’s
Veel artsen noemen zwangerschap ‘de cardiale stresstest van de natuur’. De aandoening belast het hart en de bloedsomloop van een vrouw: het bloedvolume neemt met wel 50 procent toe, het hart werkt harder en de hartslag neemt toe.
Verhogingen van de bloeddruk kunnen andere vitale organen aantasten en een vrouw een groter risico geven op hart- en vaatziekten tijdens de zwangerschap of zelfs decennia later, zei Dr. Ariz.
“We zeggen tegen vrouwen: ‘Je bent geslaagd voor de eerste stresstest – je slaagt of je faalt’,” zei Dr. Bond. “Mislukking betekent niet noodzakelijk dat u een hartaandoening krijgt, maar het betekent wel dat wij als clinici u agressiever moeten behandelen.”
Zodra de baby is geboren, krimpt de baarmoeder en kan de bloeddruk stijgen, wat een beroerte kan veroorzaken.
Nieuwe moeders hebben ook meer kans op levensbedreigende bloedstolsels en infecties. Tegelijkertijd kunnen hormonale veranderingen leiden tot stemmingswisselingen. Sommige hiervan zijn tijdelijk, maar er kan zich ook een ernstiger, langdurige postpartumdepressie ontwikkelen.
Hoewel de meeste vrouwen zwangerschapsgerelateerde complicaties na de bevalling overleven, is vroege medische hulp van cruciaal belang.
Deidre Winzy, een 28-jarige doktersassistente in New Orleans, had al hoge bloeddruk toen ze zwanger werd van haar derde kind. Artsen gaven haar een bloeddrukmanchet om thuis te gebruiken, samen met Babyscripts, een bewakingssysteem op afstand dat metingen naar haar verloskundige stuurde.
Mevrouw Winzy werd twee en een halve week te vroeg ingeleid nadat ze de diagnose pre-eclampsie had gekregen, een gevaarlijke hoge bloeddruk. Maar drie weken na de bevalling werd ze midden in de nacht wakker en voelde ze zich gedesoriënteerd en duizelig. Ze riep een vriend om hulp, haar spraak was onduidelijk.
De doktoren dachten dat ze een paniekaanval kreeg en wilden haar eerst niet naar het ziekenhuis brengen. Ja, hij heeft een beroerte gehad. “Ik was er net op tijd”, herinnert mevrouw Winzee zich. “Als ik dat niet had gedaan, was ik misschien de rest van mijn leven verlamd geweest.”
Mevrouw Winzy worstelt nu met geheugenverlies en zwakte op korte termijn, maar kan werken. Als alleenstaande moeder van drie kinderen maakt ze zich echter zorgen.
“Mijn grootste angst is dat ik er niet ben voor mijn kinderen”, zei mevrouw Winzy. “Wat als ik nog een beroerte krijg en het me permanent verlamt of doodt? Het is eng.”
Volgens CDC-gegevens zijn psychische aandoeningen onder blanke vrouwen verantwoordelijk voor 35 procent van de zwangerschapsgerelateerde sterfgevallen. Bij Spaanse vrouwen is dat 24 procent. Reeds bestaande angst of depressie kan vrouwen kwetsbaar maken voor postpartumdepressie, net als een moeilijke zwangerschap of het krijgen van een zieke baby.
De stress van het ouderschap kan ertoe leiden dat iemand die herstelt van een stoornis in het gebruik van middelen terugvalt, zei Katayune Kaeni, een psycholoog en bestuursvoorzitter van Postpartum Support International.
Karen Bullock, 39, die buiten Peoria woont, had een moeilijke zwangerschap en een traumatische vroeggeboorte en worstelde om borstvoeding te geven.
“Niets kwam vanzelf”, zei hij. “Ik was niet blij toen de baby werd geboren – ik was bang. Elke keer als ik naar hem keek, dacht ik: ik weet niet wat ik met je aan moet.” Mevrouw Bullock werd uiteindelijk gediagnosticeerd met een postpartumdepressie en begon medicatie te nemen.
Complicaties kunnen zelfs vrouwen verrassen die een rustige zwangerschap hebben gehad. Na een keizersnede kreeg Aryana Jacobs, een 34-jarige gezondheidstechnologieanalist in Washington D.C., te horen dat haar bloeddruk fluctueerde. Thuis controleerde mevrouw Jacobs het met een bloeddrukmanchet die ze bewaarde vanwege een familiegeschiedenis van hoge bloeddruk. Binnen een paar dagen was de stand 170/110.
Ze ging naar het ziekenhuis en werd behandeld voor pre-eclampsie – die meestal ontstaat tijdens de zwangerschap, niet erna.
“Ik wou dat elke nieuwe moeder naar huis werd gestuurd met een doos chocolaatjes en een bloeddrukmanchet om te benadrukken dat je als moeder nog steeds een patiënt bent”, zei mevrouw Jacobs. “Je lichaam herstelt van iets groots.”
